Naslov: Biološke osobine autohtonih sorti kruške (Pyrus communis L.) na području Gornjeg Polimlja

Autori: Vučeta Jaćimović, Đina Božović, Biljana Lazović

Preuzmite: PDF

Rezime: U periodu od dve godine (2014-2015) na području Gornjeg Polimlja su proučavane fenološke i pomološke osobine 17 autohtonih sorti kruške u in situ uslovima. Ipitivane sorte su okalemljene na sejancu divlje kruške i gajene u slobodnom porastu, bez primene savremenih agrotehničkih mera za ovu vrstu voćaka. Najranije vreme sazrevanja ploda imala je sorta Pećanka (početak avgusta), a najkasnije sorte Sijerak i Turšijača (početak oktobra). Prosečna masa ploda autohtonih sorti je varirala od 25,28 g (Crvenka) do 146,30 g (Begar). Sorte Turšijača, Jeribasma i Begar se odlikuju krupnim plodom. Visok sadržaj rastvorljivih suvih materija utvrđen je u plodovima sorti Begar (18,5%), Zelenka (19,0%) i Vidovača (22,17%).

Ključne reči: kruška, autohtona germplazma, fenološke osobine, pomološke osobine, Gornje Polimlje

Naslov: UPOREDNO ISPITIVANJE ČETIRI SORTE ŠLJIVE NA ČETIRI PODLOGE U INTENZIVNOM ZASADU

Autori: Boryana Stefanova, Georgi Popski

Preuzmite: PDF

Rezime: Eksperiment je sproveden u periodu 2013-2015. godine u intenzivnom zasadu šljive Instituta RIMSA Trojan, koji je zasnovan 2005. godine sortama šljive Stanley, Čačanska lepotica, Hanita i Jojo kalemljenim na četiri podloge: Brompton, GF 655-2, Wavit i sejanac džanarike, na rastojanju 4 x 1,7 m. Izučavane su vegetativne karakteristike stabala, kao što su: površina poprečnog preseka debla (cm2), zapremina krune (m3) i njena projekcija (m2), kao i produktivne osobine: prinos po stablu (kg) i masa ploda (g). Sprovedena je i hemijska analiza u cilju utvrđivanja biohemijskog sastava svežih plodova. Utvrđeno je da u 10. godini, u periodu pune rodnosti, različite kombinacije sorta/podloga imaju različiti potencijal rasta. Sorte Stanley and Jojo kalemljene na sejancu džanarike su imale najveći volumen (21,56 m3 i 15,86 m3, po redosledu) i projekciju krune (13,04 m2 i 10,46 m2, po redosledu), pa zatim sorte Stanley i Jojo kalemljene na podlozi Brompton. Najmanja bujnost je utvrđena kod sorti kalemljenih na podlozi Wavit. Kod rane sorte Čačanska lepotica masa ploda se kretala od 25 do 35 g. Ova sorta je imala i najveći prinos. Sorta Jojo kalemljena na sejancu džanarike imala je najveću masu ploda (42,45 g), ali veoma nizak prinos po stablu. Sorta Hanita, naročito kalemljena na bujnim podlogama (sejanac džanarike i podloga Brompton), imala je visoki prinos po stablu, ali veoma malu masu ploda koja se kretala od 19 do 23 g.

Ključne reči: šljiva, sorte, podloge, intenzivni zasadi

Naslov: Fenološke osobine sorti visokožbunaste borovnice (Vaccinium corymbosum L.) gajenih u Zapadnoj Srbiji

Autori: Aleksandar Leposavić, Darko Jevremović, Branko Popović, Olga Mitrović, Dragan Đurović, Zoran Keserović

Preuzmite: PDF

Rezime: Ekološka i fiziološka proučavanja borovnice imaju za cilj, pre svega, definisanje abiotičkih faktora koji utiču na mogućnost gajenja i ostvarivanja potencijala za prinos određene sorte u konkretnim agroekološkim uslovima. U tom cilju, tokom trogodišnjeg perioda ispitivane su fenološke osobine pet sorti visokožbunaste borovnice u agroekološkim uslovima Zapadne Srbije. Ispitivanja su pokazala da ekološki činioci i dužina vegetacionog perioda ne predstavljaju ograničavajuće činioce za gajenje borovnice u delu Srbije u kojem je podignut zasad.

Ključne reči: : visokožbunasta borovnica, fenofaze, vegetacioni period

Naslov: INTERAKCIJSKI EFEKAT NAČINA ODRŽAVANJA ZEMLJIŠTA I SORTE NA BIOLOŠKA SVOJSTVA CRNE RIBIZLE (Ribes nigrum L.)

Autori: Svetlana M. Paunović, Mihailo Nikolić, Rade Miletić, Žaklina Karaklajić-Stajić, Mira Milinković, Jelena Tomić, Marijana Pešaković

Preuzmite: PDF

Rezime: U eksperimentu je praćen uticaj načina održavanja zemljišta na vegetativni potencijal (broj izbojaka po žbunu, dužina izbojaka i zapremina žbuna), generativni potencijal (masa bobica i prinos po žbunu) i hemijske osobine ploda (sadržaj rastvorljive suve materije; pojedinačnih i invertnih šećera glukoze fruktoze, saharoze; pojedinačnih organskih kiselina limunska i jabučna kiselina; i vitamina C) ispitivanih sorti crne ribizle. Primenjena su tri načina održavanja zemljišta: 1. – jalovi ugar odnosno stalna obrada zemljišta; 2. zastiranje zemljišta strugotinom i 3. zastiranje zemljišta crnom polietilenskom folijom. Istraživanjima su obuhvaćene četiri sorte crne ribizle: Ben Sarek, Titania, Čačanska crna i Tisel. Načini održavanja zemljišta i sorte međusobno su se visoko značajno razlikovali u ispitivanim parametrima. Ispoljeni su interakcijski odnosi između načina održavanja zemljišta i sorti kod vegetativnog i generativnog potencijala, ali ne i kod ispitivanih parametara hemijskih osobina plodova, osim kod sadržaja rastvorljivih suvih materija.

Ključne reči: crna ribizla, sorta, način održavanja zemljišta, produktivnost, kvalitet ploda

Naslov: PROIZVODNJA SMOKVE U TURSKOJ

Autori: Aytekin A. Polat

Preuzmite: PDF

Rezime: Turska je po proizvodnji plodova smokve vodeća zemlja u svetu sa 300.600 metričkih tona, što čini 27% svetske proizvodnje u 2015. godini. Udeo Turske u proizvodnji sušene smokve iznosi 50-55%, a u izvozu 52-58%. Skoro celokupna proizvodnja smokve (85-90%) odlazi u izvoz. Iako je broj zemalja uvoznica smokve iz Turske u stalnom porastu, više od 70% odlazi na Evropsko tržište. Značajan deo proizvodnje sušene smokve u Turskoj je skoncentrisan u provinciji Aydin koja pripada Egejskom regionu Turske. Najznačajnija sorta smokve za sušenje u Turskoj je Sarilop (Calimyrna). Ova sorta, koja je inače najcenjenija zbog svog kvaliteta, gaji se jedino u basenu reka Küçük i Büyük Menderes u Egejskom regionu Turske. Proizvodnja svežih plodova smokve je retka u namenskim zasadima i to jedino u regionima Bursa, Içel (Mut), Manisa (Turgutlu-Salihli) i Hatay. Sorta Bursa Siyahi spada u najtraženije sorte, visokog kvaliteta ploda za svežu potrošnju, i stoga se sve više izvozi. Međutim postoji veliki broj drugih visoko kvalitetnih sorti pogodnih za svežu potrošnju plodova kao što su sorte Yediveren, Goklop, Morguz, Sari Zeybek i Yeşilguz.

Ključne reči: Ficus carica L., sorte, proizvodnja, gajenje, marketing

Naslov: BIOLOGIJA CVETANJA NEKIH TURSKIH SORTI NARA

Autori: Hakan Engin, Zeliha Gökbayrak

Preuzmite: PDF

Rezime: Izučavanje morfologije cveta različitih vrsta voćaka obezbeđuje uvid u njihovu biologiju oprašivanja i oplođenja. Biologija cvetanja određenih vrsta može pokazati razlike u različitim uslovima životne sredine. U cilju izučavanja morfologije cveta turskih sorti nara Asinar i Caner II, sakupljeni su otvoreni cvtovi (dvopolni i funkcionalni muški) i utvrđen je njihov položaj na granama (pojedinačni, vršni ili bočni). Ispitane su sledeće karakteristike svih dvopolnih cvetova: širina plodnika, rastojanje od baze cveta do zareza čašičnih listića, ukupna dužina tučka, žig + dužina stubića i prečnik žiga. Cvetanje sorti Asinar i Caner II se dešava 35 do 45 dana posle kretanja pupoljaka, po redosledu. Kod ispitivanih sorti procenat pojedinačnih cvetova je iznosio 61,5% i 73,3%, dok je procenat bočnih bio manji i iznosio 31% i 22%, po redosledu. Procenat dvopolnih cvetova se kretao od 21% kod sorte Asinar do 14% kod sorte Caner II. Kod obe sorte utvrđena je heterostilija. Cvetovi imaju varijabilnu dužinu stubića. Parametri veličine cveta kao što su širina plodnika (25 mm), rastojanje od baze cveta do zareza čašičnih listića (16 mm) i ukupna dužina tučka (30 mm) su bili približno slični kod ispitivanih sorti, sa izuzetkom parametara žig + dužina stubića i prečnik žiga.

Ključne reči: Punica granatum, morfologija cveta, dvopolno, funkcionalni muški, heterostilija