Naslov: Formiranje prevremenih grančica kod dvogodišnjih „knip“ sadnica jabuke sorti Golden Delicious i Jonagold primenom fitohormona BA i GA4+7

Autori: Zoran Keserović, Nenad Magazin, Marko Dorić, Biserka Milić, Maja Miodragović

Preuzmite: PDF

Rezime: U proizvodnji dvogodišnjih „knip” sadnica jabuke za formiranje dovoljnog broja kvalitetnih prevremenih grančica neophodna je upotreba fitohormona. U ovom radu ispitivan je uticaj fitohormona 6-benziladenina (BA) i kombinacije BA i giberelina 4+7 (GA4+7) na formiranje prevremenih grančica kod dvogodišnjih „knip“ sadnica jabuke sorti Golden Delicious Reinders® i Jonagold Red Jonaprince®. Primenjeni su sledeći tretmani: BA+GA4+7 1x i 2x u koncentraciji od 450 µl l-1 BA i BA 2x, 3x, 4x, 5x i 6x u koncentraciji od 300 µl l-1 BA. Na kraju vegetacije mereni su sledeći parametri: ukupan broj prevremenih grančica, ukupna i prosečna dužina prevremenih grančica, ugao grananja, visina i prečnik sadnice. Primenjeni fitohormoni imali su značajan uticaj na formiranje prevremenih grančica. U svim tretmanima dobijen je značajno veći broj prevremenih grančica u odnosu na kontrolu. Na osnovu rezultata istraživanja može se zaključiti da se prskanjem sa BA+GA4+7 i prskanjem sa BA, do određenog broja ponavljanja, utiče na formiranje većeg broja prevremenih grančica. Pored značajnog uticaja BA i BA+GA4+7 na ukupan broj prevremenih grančica, tretmani su imali značajan uticaj i na dužinu prevremenih grančica, ugao grananja, visinu i prečnik sadnica. Pojedini tretmani sa BA su imali negativan uticaj na visinu sadnice. Primenjeni tretmani nisu imali negativan uticaj na prečnik sadnice izuzev kod sorte Jonagold u tretmanu BA 3x i 4x gde je zabeležen blag negativan uticaj.

Ključne reči: jabuka, sadnica, prevremene grančice, apikalna dominacija, auksini

Naslov: Morfološke karakteristike ploda i klijavost semena divlje kruške (Pyrus communis L.) u severozapadnom delu Republike Srpske

Autori: Nada Zavišić, Dragana Drobnjak, Milutin Misimović, Željka Kremenović

Preuzmite: PDF

Rezime: Postojeće forme divlje kruške u prirodnoj populaciji predstavljaju bogat genfond koji može biti dobar polazni materijal u selekciji i oplemenjivanju. Cilj ovog rada je da se izvrši pomološka karakterizacija genotipova divlje kruške koji bi bili inicijalni materijal u selekciji podloga za krušku. Za ispitivanje koje je obavljeno 2008. i 2009. godine odabrano je devet (9) genotipova. Na prosečnom uzorku (30 plodova) je vršeno merenje mase ploda, širine i visine ploda, broja semenki u plodu i u 100 g suvog semena. Ispitivanje klijavosti semena je vršeno u skladu sa ISTA Pravilnikom. Plodovi su sazrevali u periodu od 10. avgusta do 28. oktobra. Masa ploda u dvogodišnjim istraživanjima prosečno iznosi 17,14 g. Broj vitalnih semenki u plodu je iznosio oko 5,23, a broj semenki u 100 g semena je zavisio od krupnoće semenke i prosečno iznosio 2.400 do 5.800. Klijavost semena je bila različita i prosečno je iznosila 30,21%. Genotipova koji kasnije sazrevaju imaju bolju klijavost semena, a krupnije seme se odlikuje boljom energijom klijanja.

Ključne reči: divlja kruška, genotip, plod, seme, klijavost

Naslov: Uticaj mometa odvajanja srednje frakcije pri redestilaciji na kvalitet šljivovice sorte Crvena ranka

Autori: Ninoslav Nikićević, Branko Popović, Vele Tešević, Olga Mitrović, Miodrag Kandić, Nemanja Miletić, Ivan Urošević

Preuzmite: PDF

Rezime: Crvena ranka se svrstava u sorte šljive za proizvodnju šljivovice vrhunskog kvaliteta. Cilj rada je bio da se utvrdi uticaj momenta odvajanja frakcija srca i patoke u toku redestilacije na kvalitet hemijski sastav i senzorne karakteristike šljivovice sorte Crvena ranka. Različiti momenti odvajanja srednje frakcije od frakcije patoke pri redestilaciji uticali su na to da se proizvedene šljivovice značajno razlikuju po sadržajima ukupnih kiselina, ukupnih estara, 1-heksanola i drugih sastojaka koji prelaze u destilat pri kraju izdvajanja srednje frakcije ili na početku i u toku izdvajanja frakcije patoke. Nisu utvrđene značajnije razlike u senzornim ocenama dobijenih šljivovica.

Ključne reči: šljivovica, Crvena ranka, redestilacija, hemijski sastav, senzorne karakteristike

Naslov: Primena PCR metode u određivanju S-genotipa trešnje (Prunus avium L.) u Institutu za voćarstvo u Čačku

Autori: Slađana Marić, Sanja Radičević

Preuzmite: PDF

Rezime: U radu su predstavljeni rezultati determinacije S-genotipa osam introdukovanih sorti trešnje primenom lančane reakcije polimeraze (PCR metode) sa konsenzus prajmerima za prvi i drugi intron, kao i alel-specifičnim prajmerima. Upotrebom ovih prajmera potvrđena je alelna konstitucija S1S7 sorte Dolleseppler (Kiefer), S1S5 sorte Drogans Gelbe, S3S4 sorti Germersdorfer i Karina, S3S6 sorte Kordia, S1S3 sorte Regina i S1S2 sorte Summit. Alelna konstitucija S1S4 i grupa inkompatibilnosti IX su po prvi put određeni za sortu Majova rana, kao jednog od roditelja sorti trešnje stvorenih u Institutu za voćarstvo u Čačku.

Ključne reči: Prunus avium, sorta, S-alelna konstitucija, grupa inkompatibilnosti

Naslov: Aktivna površina korenovog sistema kao parametar selekcije slabobujnih podloga za višnju i trešnju

Autori: Mirjana Ljubojević, Vladislav Ognjanov, Goran Barać, Dušica Bošnjaković, Emina Mladenović, Jelena Čukanović

Preuzmite: PDF

Rezime: Cilj ovog istraživanja je karakterizacija radijalne provodljivosti kao parametra u selekciji slabobujnih podloga za trešnju i višnju. Kao pokazatelji radijalne provodljivosti izučavane su ukupna i aktivna površina korenovog sistema selekcija stepske i Oblačinske višnje (Prunus fruticosa Pall. i Prunus cerasus L.), u poređenju sa standardnim podlogama različite bujnosti (Gisela 5, PHL-A, Colt i Cigančica). Veoma visoke vrednosti aktivne površine korenovog sistema imala je kontrolna podloga Colt kao i selekcije SV7 i OV32. Veoma niske vrednosti aktivne površine korenovog sistema utvrđene su kod selekcija OV31, SV1 i OV22, dok su nisku i najsličniju vrednost sa podlogom Gisela 5 imale OV13, OV33, SV2 i SV4, što ovim genotipovima daje veliku selekcionu vrednost.

Ključne reči: Prunus, podloge, aktivna površina korenovog sistema, ukupna površina korenovog sistema, metilensko plavo

Naslov: Razmnožavanje kupine cv Čačanska bestrna (Rubus fruticosus L.) zelenim reznicama

Autori: Đurđina Ružić, Tatjana Vujović, Dragana Vranić, Branko Jovanović

Preuzmite: PDF

Rezime: Kupina cv Čačanska bestrna (Rubus fruticosus L.) je uspešno razmnožena zelenim reznicama pod „mist“ izmaglicom u uslovima staklare. Korišćena su dva tipa zelenih reznica: tip 1, sa dva vegetativna pupoljka i tip 2, sa jednim vegetativnim pupoljkom, koje su skidane sa gornje, srednje i donje trećine izdanaka i postavljane u supstrat u vertikalnom (tip 1), i vertikalnom i horizontalnom položaju (tip 2). Najveći procenat ožiljavanja zelenih reznica (95,40%) je dobijen korišćenjem reznica skidanih sa gornje trećine izdanka sa dva vegetativna pupoljka (tip 1), ali i sa srednje trećine izdanka sa jednim vegetativnim pupoljkom (tip 2), vertikalno postavljene u supstrat (93,00%). Korenov sistem je bio najbolje razvijen, takođe kod reznica uzimanih sa srednje trećine izdanka sa jednim vegetativnim pupoljkom, vertikalno i horiziontalno postavljenih u supstrat (23,26 cm i 22,46 cm, resp.), a novoformirani izdanci kod ožiljenih reznica su bili najduži kada su skidani sa srednje trećine izdanaka sa dva vegetativna pupoljka (12,09 cm). Sagledavajući sve praćene parametre, za preporuku je koristiti oba tipa reznica skidanih sa gornje ili srednje trećine izdanaka.

Ključne reči: kupina, zelene reznice, „mist“ sistem

Naslov: Stabilnost vitamina C u proizvodima od šipurka (Rosa canina L.) i mogućnost valorizacije ulja iz semenki ploda

Autori: Dragana Paunović, Dušica Mirković, Biljana Rabrenović, Tanja Petrović, Jasmina Rajić, Mile Veljović

Preuzmite: PDF

Rezime: Plodovi šipurka (Rosa canina L.) se najviše koriste za proizvodnju namaza (marmelada), a osušeni za spravljanje čajeva. U ovom radu, određena količina plodova je sušena u laboratorijskom dehidratoru (temperatura vazduha od 60 °C u trajanju od 16 h, potom temperatura vazduha od 50 °C u trajanju od 20 h), a od druge količine je napravljena marmelada na tradicionalan način sa idejom da se utvrdi stabilnost vitamina C nakon različitih načina termičke obrade. Nusprodukt pri proizvodnji marmelade je velika količina semenki šipurka koje su bogat izvor ulja. Cilj ovog rada je da se metodom indirektne jodimetrije (jodometrije) utvrdi sadržaj vitamina C u proizvodima nakon termičke obrade u odnosu na sadržaj vitamina C u svežem uzorku. Takođe, određeni su sadržaj ulja u semenkama šipurka ekstrakcijom po Soxhlet-u kao i aktivnost vode u svim uzorcima. Rezultati su pokazali da se pri sušenju u laboratorijskom dehidratoru gubi 17,54% vitamina C u odnosu na početni sadržaj u svežem uzorku (54,06% računato na suvu materiju), a pri proizvodnji marmelade gubi se 73,68% ovog vitamina u odnosu na početni sadržaj u svežem uzorku (81,38% računato na suvu materiju). Aktivnost vode u svežem uzorku iznosila je 0,92, u marmeladi 0,72, a u osušenom šipurku 0,60. Sadržaj ulja u semenkama šipurka iznosio je 9,2% u odnosu na suvu materiju.

Ključne reči: šipurak, sušenje, marmelada od šipurka, ulje semenki šipurka